Uxuek hondakin-uren araztegia izango du 2020an - NILSA

Uxuek 187 biztanle ditu erroldan, baina turismo-jarduera handia du, eta horrek ostalaritza-jarduera sustatzen du, eta baita gozogintza ere: pastak eta gozokiak. Mairagako Mankomunitateko eremuan dago eta etengabe garatzen ari den herria da. Udalak aditzera eman du 90 bat partzelako kanpin edo udaleku bat jartzeko azterketa egin dela. Gaur egun, hondakin-uraren saneamenduak hobi septiko bana du sarea banatuta dagoen hiru arroetan, baina badira behar bezala jasotzen ez diren isurketa sakabanatuak ere.
 
Egoera horren aurrean, NILSAk azterketa globala egin zuen egungo isurketei eta etorkizunekoei irtenbidea emateko. Saneamendu guztia herriaren hegoaldeko puntu bakarrean biltzeko aukera planteatzea eragin du horrek, hain zuzen ere, araztegi berria eraikiko den tokian. Bestalde, kontuan izan behar da Mairagako Mankomunitateak udal-sareak berritzeko obrak egingo dituela 2019an. Horrek aukera emango du isurketa guztiak bi puntutan biltzeko. Bi isurketa horiek mendebaldeko eta ekialdeko hustubideen bidez eramango dira araztegira. Araztutako ura Aitzandietako amildegiraino eramango da.
 
Araztegiak bi dekantazio-tanga, harriz betetako iragazki biologikoa eta 494 metro karratuko eta 80 zentimetroko sakonerako hezegunea izango ditu, Nafarroako tamaina horretako araztegi guztietan elementu estandarrak direnak.
 
Instalaziotik igaroko diren emarien aurreikuspena 1,11 litro segundoko da batez beste (94 m³/egunean),  baina 7,74 litro ere segundoko hartzeko diseinatuta dago. Puntako emaria (uholde handietan, euri-jasa handietan, etab.) 2,65 litro segundoko izango da. Etorkizunean hirigintza- edo industria-garapenak egingo balira, instalazioak handitu gabe tratatu ahal izango lituzke.
 
Obrak egikaritzeko hamar hilabeteko epea kalkulatu da eta dagozkion ingurumen-izapideak eta -baimenak onartzen direnean hasiko dira. 2019ko lehen seihilekoan hasiko direla aurreikusi da.
 
Aurrekontuari dagokionez, 743.200 eurokoa da (BEZik gabe), eta NILSAk kudeatzen duen eta Nafarroako zergadun guztiek uraren ordainagiriaren bidez ordaintzen duten saneamendu-kanonaren kontura finantzatuko da.